Bài viết này tôi đọc được trên blog Adream aholic của Phạm Ngọc Ánh - một tác giả trẻ với 03 đầu sách đã xuất bản trong những năm gần đây. Sự tự tin luôn là một tố chất vô cùng quan trọng đối với người muốn xây dựng thương hiệu cá nhân. Chính vì vậy, tôi mạn phép tác giả được chia sẻ bài viết này. Hy vọng bạn đọc và tìm thấy nhiều điều thú vị để áp dụng ngay vào quá trình xây dựng sự tự tin cho chính mình, từ đó tạo dựng niềm tin về bản thân trong lòng người khác.
Bạn có tự tin vào bản thân mình không? Nếu bạn mất hơn 3s để suy nghĩ câu trả lời, có lẽ bạn nên dành thêm 5 phút để đọc hết bài viết này của tôi.
Trước tiên, hãy cùng điểm qua những giá trị mà sự tự tin có thể đem đến cho bạn.
Khả năng thuyết phục người khác
Khi đi xin việc, khi trình bày ý tưởng, khi làm việc nhóm,… – có rất nhiều thời điểm bạn sẽ cần sự tự tin để thuyết phục được người khác. Thử nghĩ xem, nếu bạn đề xuất một thứ mà chính bạn còn do dự về nó, ai sẽ tin tưởng bạn?
Yêu bản thân hơn
Thoạt nghe thì không liên quan, nhưng suy nghĩ kĩ thì có đấy. Khi bạn tự tin, bạn hiểu giá trị của chính mình. Khi hiểu giá trị của chính mình, bạn sẽ biết cách phát huy ưu điểm và chấp nhận những hạn chế. Từ đó, tình yêu với bản thân sẽ được nuôi dưỡng lớn thêm mỗi ngày.
Những mối quan hệ chất lượng
Một khi đã nhận thức được giá trị của mình, bạn sẽ không cho phép người khác đối xử tệ với bạn. Đó là cách để bạn chọn lọc những mối quan hệ thực sự chất lượng và xứng đáng để giữ gìn.
Thương hiệu cá nhân uy tín
Xây dựng thương hiệu cá nhân là cả một quá trình dài. Nhưng nếu bạn kiên định với những giá trị của mình và thể hiện cho mọi người thấy lòng tin của bạn ở bản thân, bạn đã bắt đầu đi đúng hướng.
Thu nhập và cơ hội thăng tiến
Tất nhiên rồi! Trước khi lên làm “sếp” và quản lý người khác, bạn buộc phải có đủ tự tin để làm chủ công việc của mình và thể hiện năng lực cho mọi người thấy.
Vậy chúng ta cần gì để tự tin?
Chúng ta có cần phải là người giỏi nhất, giàu nhất, hoàn hảo nhất để được tự tin không? Câu trả lời là không. Bạn không nên đợi thời điểm để tự tin, mà chính sự tự tin sẽ tạo ra thời điểm lý tưởng cho bạn. Một vẻ ngoài giản dị nhưng gọn gàng cùng phong thái tự tin sẽ giúp bạn thu hút nhà tuyển dụng. Một phần trình bày dù còn nhiều thiếu sót nhưng đầy nội lực vẫn sẽ khiến khách hàng muốn chọn bạn để hợp tác.
Dưới đây là một số gợi ý điều bạn cần để tự tin hơn:
Thấu hiểu giá trị và năng lực của bản thân
Dù bạn là ai và đang ở đâu trên chặng hành trình cuộc đời, bạn cũng sở hữu hệ giá trị và năng lực riêng biệt. Bạn thường xuyên cảm thấy tự ti hay kém cỏi hơn so với người khác là do chưa nhận thức được hết những giá trị, năng lực ấy.
Giả sử, khi còn đi học, tôi thường xuyên cho rằng mình là người rất đỗi mờ nhạt. Từ nhan sắc, gia cảnh cho tới học lực của tôi đều rất bình thường. Ngoài ra, trong khi rất nhiều bạn bè biết cầm, kỳ, thi, họa thì tôi cũng chỉ là người đứng xem. Nhưng nếu đào sâu suy nghĩ hơn, hẳn tôi đã tự nhận thức được năng lực của mình. Tôi có giọng nói khá lưu loát và thường được khen là cuốn hút, dễ nghe. Tôi có khả năng diễn đạt những suy nghĩ trong đầu thành con chữ. Tôi biết lắng nghe và có khả năng thông cảm với người khác,v..v. Các bạn cũng vậy, dù cho bây giờ bạn cho rằng bản thân chưa có thành tựu gì đáng kể, hãy thử suy nghĩ thật kỹ và “điểm danh” những giá trị chỉ riêng bạn có. Nếu biết cách phát huy những điều này, chắc chắn bạn sẽ thành công.
Mục tiêu và kế hoạch hành động cho tương lai
Một lý do nữa thường gây ảnh hưởng đến sự tự tin của chúng ta là cảm giác hoang mang, vô định về tương lai. Ta có thể chấp nhận tình trạng nghèo khó của hiện tại dễ dàng hơn, nếu ta biết rằng một hoặc hai năm nữa, tình hình chắc chắn sẽ được cải thiện. Mà bạn biết đấy, người quyết định tương lai không ai khác chính là bản thân bạn.
Bắt đầu từ những điểm mạnh của bản thân, bạn hãy bắt đầu vạch ra những mục tiêu ngắn và dài hạn trong đời mình. Sau khi có mục tiêu rồi, bước tiếp theo hãy lên kế hoạch hành động, càng chi tiết càng tốt. Biết được mình cần làm gì tiếp theo sẽ khiến cho bạn tự tin hơn rất nhiều.
Một tâm hồn/tư duy rộng mở
Tôi đã từng nhắc đến tư duy mở trong bài viết Làm sao để gặp đúng người. Tuy nhiên, tư duy đó không chỉ mang tới lợi ích trong tình yêu, mà còn góp phần đáng kể để xây dựng sự tự tin cho bạn. Gần đây, tôi có đọc được một bài viết thú vị về tư duy cởi mở trên Vietecera. Nghiên cứu bài viết này sẽ cũng phần nào giúp bạn hiểu tại sao tư duy mở lại khiến ta tự tin hơn. Khi sở hữu một tư duy mở, bạn sẽ sẵn sàng đón nhận những kiến thức, quan điểm, trải nghiệm mới – thậm chí cả khi chúng trái ngược với những gì bạn cho là đúng. Lúc đó, bạn sẽ dần dần vượt qua những nỗi sợ trong tâm lý: sợ bị chỉ trích, sợ bị phủ nhận, sợ bị đánh giá… Nếu tâm trí bạn bình tĩnh hơn trước những thay đổi của thế giới bên ngoài, nghĩa là khả năng thích nghi của bạn đang phát triển. Điều đó đồng nghĩa với việc sự tự tin của bạn cũng kiên định hơn nhiều rồi!
Sự độc lập
Nếu như ta còn đang phụ thuộc vào người khác, sẽ rất khó để ta cảm thấy tự tin. Bạn càng làm chủ được nhiều thứ, bạn sẽ càng thuận lợi hơn trong việc xây dựng lòng tin ở chính mình. Nếu bạn kiếm đủ thu nhập để trang trải tiền tiêu vặt khi còn đi học, bạn sẽ tự tin lên kế hoạch cho những hoạt động riêng. Nếu bạn có thể làm tốt việc của mình, bạn sẽ tự tin dù có bị đẩy vào môi trường học tập/làm việc nào đi nữa. Nếu bạn làm chủ được kỷ luật tự thân, bạn sẽ bớt lo sợ trước các deadline. Nếu bạn kiểm soát được cảm xúc của mình, bạn sẽ tự tin đưa ra lựa chọn trong các mối quan hệ.
Rèn luyện kỹ năng tự tin
Vì sao tôi lại gọi “tự tin” là một kỹ năng, chứ không phải một phẩm chất? Vì tôi tin đây là thứ bạn có thể rèn luyện được.
Từ khi còn học tiểu học, tôi đã rất thích phát biểu ý kiến trên lớp. Lên tới cấp hai, tôi đã làm MC cho nhiều chương trình văn nghệ của trường. Ở những thời điểm đó, mọi người đều cho rằng tôi là đứa trẻ có tố chất tự tin. Thế nhưng từ khi lên cấp 3, cũng là giai đoạn teenager nhiều thay đổi về tâm lý, sự tự tin của tôi bị mai một đi rất nhiều. Tôi thu mình lại, vừa muốn bước ra ánh sáng, vừa sợ mọi người sẽ phát hiện hay chê cười những khiếm khuyết của mình. Vì vậy, suốt những năm đó, tôi gần như không có sự phát triển nào. Cho tới khi lên Đại học, số lượng bài tập nhóm tăng lên, tôi cũng bắt đầu quen lại với việc thuyết trình trước lớp nhiều hơn. Nhờ vậy, tôi dần tìm lại được sự tự tin khi phải nói chuyện trước đám đông.
“Nói trước đám đông” chỉ là một phần nhỏ trong kỹ năng tự tin mà tôi muốn nhắc tới. Nhưng đây là một ví dụ rất rõ để các bạn thấy rằng, chúng ta hoàn toàn có thể rèn luyện để ngày càng tự tin hơn. Nếu bạn chưa biết bắt đầu từ đâu, hãy thử một vài gợi ý dưới đây.
Làm một bản đánh giá năng lực bản thân
Trong Marketing, chúng ta thường xuyên phải làm những bản đánh giá SWOT của thương hiệu, sản phẩm. Nhưng đã bao giờ bạn nghĩ tới việc làm một bản SWOT về chính mình? Nếu chưa, hãy bắt tay vào làm thử. Ngoài đánh giá chủ quan, bạn cũng có thể nhờ bạn bè, đồng nghiệp, người thân bổ sung thêm các nhận xét khách quan. Hoàn thành bản SWOT này, tôi tin rằng bạn sẽ nắm rất rõ giá trị và năng lực của bản thân như tôi đã nhắc tới ở phần trên.
Trò chuyện và xin lời khuyên từ những người tự tin
Nếu như bạn không thể tự tìm ra câu trả lời, có một cách dễ hơn nhiều: đi hỏi những người giỏi hơn. Bạn không nhất thiết phải tìm đến các diễn giả hay Influencer. Rõ ràng ngay bên cạnh bạn cũng luôn có những người rất tự tin vào bản thân. Đó có thể là một người bạn luôn năng nổ nói lên ý kiến của mình, là một người đồng nghiệp biết cách bảo vệ quan điểm trong công việc, là một người sếp luôn truyền cảm hứng cho nhân viên qua mỗi lần phát biểu… Xin một cuộc hẹn và hỏi thêm lời khuyên từ họ, bạn sẽ học thêm được rất nhiều điều.
Không ngừng học hỏi
Tôi từng khẳng định bạn không cần phải là người uyên bác hay xuất sắc nhất để tự tin vào bản thân. Nhưng điều đó không đồng nghĩa với việc dậm chân tại chỗ. Nếu coi tự tin như một ngọn núi thì mỗi điều mới ta học được chính là một viên đá nhỏ. Càng tích lũy được nhiều đá, ngọn núi của bạn sẽ càng cao hơn.
Tự đặt một thử thách và vượt qua trong mỗi tháng
Muốn phát triển sự tự tin thật nhanh, bạn buộc phải thoát ra khỏi vùng an toàn của mình. Bạn có thể bắt đầu bằng việc lên một danh sách những việc khiến mình sợ hãi hoặc đã muốn bắt đầu từ lâu nhưng chưa dám. Đó có thể là việc bắt chuyện với một người xa lạ bạn ngưỡng mộ, đăng tải một bài viết lên một group cộng đồng, đưa ra một đề xuất mới với cấp trên… Nếu mỗi tháng bạn có thể tìm ra cách để hoàn thành một việc trong danh sách, sau một năm bạn sẽ ngạc nhiên bởi sự thay đổi của chính mình.
Tránh xa những thứ khiến mình mất tự tin
Song hành với việc xây dựng những thói quen tốt, loại bỏ các thói quen xấu cũng là một điều rất quan trọng. So sánh bản thân với người khác, dành quá nhiều thời gian trên mạng xã hội, tiếp cận với các nguồn thông tin tiêu cực… là những điều bạn nên tránh. Nếu cảm thấy bất kì điều gì hoặc mối quan hệ nào có thể tác động xấu tới sự tự tin nói riêng và tâm lý bản thân nói chung, tôi khuyên bạn hãy cố gắng loại bỏ chúng càng sớm càng tốt.
Mời xem bài gốc tại đây